Pèsach

Pesach is het feest van de uittocht uit Egypte. Over de instelling ervan lezen we in Exodus 12. Het eerste Pesach werd gegeten in de laatste nacht in Egypte, de nacht waarin de eerstgeborenen van Egypte werden gedood. Maar waar het bloed van een lam aan de deurposten gestreken was ging de plaag voorbij. Het vlees van het lam werd gegeten, met ongezuurd brood en bittere kruiden (Ex. 12:8).

Pesach duurt zeven dagen. Een hoogtepunt is de bijzondere maaltijd op de eerste avond, de zgn. séder-maaltijd.

Séder (סֵדֶר) betekent ‘orde’; het is de term voor de (orde van de) maaltijd, die verloopt volgens vaste lijnen. Midden op tafel staat een schotel met speciale ingrediënten die een symbolische betekenis hebben.

Séder-schotel

Op de séder-schotel horen de volgende ingrediënten:

Zróa (זְרוֹעַ) : een botje met een beetje vlees eraan, apart gebraden, als symbool voor het paaslam.
Beetsa (בֵּיצָה) : een ei, als symbool voor de maaltijd die bij het paaslam gegeten werd.
Maróór (מָרוֹר) : bittere kruiden (mierikswortel of chèrèt (zie hieronder), soms ook radijs), ter herinnering aan de bitterheid van het leven in Egypte.
Chazèrèt (חֲזֶרֶת) : ook een ‘bitter kruid’. Het is als het jong is zoet, met zachte bladeren. Later wordt het hard en bitter. Dat maakt het heel passend als maroor, bitter kruid: ‘zoals chazèrèt eerst zoet is en later bitter, zo was de houding van de Egyptenaren tegenover onze vaderen.’
Charósèt (חֲרוֹסֶת) : een mengsel van wijn, vruchten (bv. appels, noten, amandelen, vijgen, dadels, granaatappels) en specerijen (bv. gember, kaneel). De kleur doet denken aan klei (chèrès). Dus charoset doet eraan denken dat de Israëlieten als slaven stenen moesten bakken.
Karpas (כָּרְפַּס) : radijs of peterselie – een teken van de lente, de vruchtbaarheid en van hoop voor de toekomst. Het wordt in zout water (symbool voor de tranen van Israël) gedoopt.

Ongezuurde broden

Na de sedermaaltijd start de week van de ongezuurde broden (chag hamatsot) en duurt 7 dagen. Gedurende deze zeven dagen wordt er matsa (מַצָּה) gegeten, het ongezuurde brood.

In Exodus 12:15 staat:

Zeven dagen moet u ongezuurde broden eten. Meteen op de eerste dag moet u het zuurdeeg uit uw huizen wegdoen, want ieder die iets gezuurds eet, van de eerste tot de zevende dag, die persoon moet uit Israël worden uitgeroeid.

De ongezuurde broden doen denken aan de laatste maaltijd in Egypte, waarbij er geen tijd was om het brood te laten doorzuren (Ex. 12:39). In Deuteronomium 16:1-8 wordt het genoemd: ‘brood der verdrukking’ of ‘brood der ellende’. Pesach was ook een oogstfeest; daarbij past dat er een heel nieuw begin gemaakt wordt, dus geen vermenging van het oude brood/zuurdeeg met de nieuwe oogst.

Wij geloven dat Jesjoea (Jezus) de vervulling is van dit feest. Het bloed van het Lam dat gesmeerd wordt op ‘onze’ deurposten heeft ons bevrijdt. Hij is het ongezuurde deeg, de eersteling onder de opstanding van de doden.

De 1^e en de 7^e dag van het feest is een rustdag, een Sjabbat. Op deze dagen heeft onze gemeenschap een samenkomst in het teken van dit feest.